Μαντούβαλος Ίκαρος

Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.), με μεταπτυχιακές σπουδές στα Πανεπιστήμια της Αθήνας και της Βιέννης (υπότροφος Erasmus). Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του για την απόκτηση Μεταπτυχιακού Τίτλου (Μάστερ) στην Ιστορία του Νέου Ελληνισμού (με έμφαση στην τουρκοκρατία) στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Ε.Κ.Π.Α., συνέχισε τις σπουδές του στο ίδιο Τμήμα, αποκτώντας διδακτορικό τίτλο. Ο τίτλος της διδακτορικής διατριβής του είναι: «Όψεις του Παροικιακού Ελληνισμού. Από το Μοναστήρι στην Πέστη: επιχείρηση και αστική ταυτότητα της οικογένειας Μάνου (τέλη 18ου αι.- 19ος αι.». Εν συνεχεία πραγματοποίησε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών τη μεταδιδακτορική του έρευνα με θέμα την ελληνική κοινότητα του Miskolc (18ος αι.– αρχές 19ου αι.). Από το 2010 έως το 2021 δίδαξε ως μέλος ΔΕΠ στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και από το 2008 μέχρι σήμερα ως μέλος ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών / Πρόγραμμα: Σπουδές στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό). Συμμετείχε επίσης αφενός ως διδάσκων σε προγράμματα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών ελληνικών πανεπιστημίων (Αθηνών, Ιονίου), αφετέρου ως εξωτερικός συνεργάτης ή ερευνητής σ’ ερευνητικά προγράμματα, όπως του Κ.Ε.Μ.Ν.Ε. της Ακαδημίας Αθηνών, του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς και αλλού. Έχει πραγματοποιήσει έρευνα σε αρχεία της Ελλάδας και του εξωτερικού (Αυστρίας, Ουγγαρίας) και συμμετείχε ως ομιλητής σε εθνικά και διεθνή συνέδρια. Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η ιστορία των Ελλήνων της διασποράς (17ος-19ος αιώνας), εμπορικά δίκτυα στη νοτιοανατολική Μεσόγειο και στα Βαλκάνια (17ος -19ος αιώνας), η ιστορία των επιχειρήσεων, της οικογένειας, των πόλεων και των μοναστηριών. Το 2021 εξελέγη στη θέση του εντεταλμένου ερευνητή (ερευνητή Γ΄ Βαθμίδος) στο Κέντρον Ερεύνης του Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών όπου είναι υπεύθυνος του Προγράμματος «Μοναστήρια της Ελλάδας κατά την τουρκοκρατία (1453-1821). Κοινωνική και οικονομική οργάνωση».

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ

• Miskolc – Sátoraljaújhely – Βουδαπέστη : αναζητώντας τα ίχνη της ελληνικής εμπορικής διασποράς στην Ουγγαρία, Εώα και Εσπέρια 7 (2007), 335-365.
• Όψεις της ελληνικής χαρτοποιίας (19ος –μέσα 20ού αι.): από τον Ράμφο στον Βαρουξάκη. Η επιβίωση του χαρτοποιείου Βαρουξάκη μέσω της Εταιρείας «Ερμής» στο: Χρ. Λούκος (επιμ.), Βιομηχανίες χάρτου στην Ελλάδα (19ος – 20ός αι.), Αθήνα 2008, σ. 49-77.
• Έλληνες διαθέτες και πρακτικές κληροδοσίας στην Τεργέστη: μια πρώτη προσέγγιση σε σχέση με την περίπτωση της Βιέννης και της Πέστης (19ος αι.), Μνήμων 30 (2009), 107-140.
• The trade activity and the social life of a Macedonian - Vlach family: Manno’s family (1800-1845), στο: Robert Lee (ed.), Commerce and Culture: Nineteenth-Century Business Elites, Farnham, Burlington (Αshgate) 2011, σ. 139-166.
• Μεταναστευτικές διαδρομές από τον χώρο της Μακεδονίας στην ουγγρική ενδοχώρα (17ος αι. –αρχές 19ου αι.), στο: Ιωάννης Σ. Κολιόπουλος, Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης (επιμ.), Οι Μακεδόνες στη Διασπορά 17ος, 18ος και 19ος αιώνας, Θεσσαλονίκη 2011, σ. 178-235.
• Αποταμίευση και επενδυτικές πρακτικές στους οθωμανικούς χρόνους (16^ος  - 19^ος αι.), στο Κ. Μπουραζέλης κ.ά. (επιμ.), Αποταμίευση και διαχείριση χρήματος στην ελληνική ιστορία, Αθήνα 2011, σ. 455-497 (σε συνεργασία με την Κατερίνα Παπακωνσταντίνου).
• «Ο μέγας Κοραής απεβίωσε την 6 Απριλίου». Ανέκδοτη επιστολή του Φίλιππου Φουρναράκη προς τον Θωμά Σπανιολάκη (1833), Ερανιστής 27 (2011), 149-163.
• Conscriptiones Graecorum in the Eighteenth-Century Central Europe.  Crossing Borders: The Sociocultural Identification of Migrants from the Balkans to Hungarian Territories, ed. Harald Heppner, Habsburg and the Orthodox World in the 18th Century, Bochum 2012, σ. 121-133.
• Μια νησίδα μεταναστών στην Κεντρική Ευρώπη. Η ελληνική κοινότητα του Miskolc (δεύτερο μισό του 18ου αιώνα - αρχές 19ου αιώνα), Ιστορικοί. Θεωρητικοί της Ψυχανάλυσης, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας / Σχολή Μωραΐτη, Αθήνα 2012 (Σειρά: Νέοι ερευνητές), σ. 33-55.
• Οι οίκοι Σίνας και Μάνος. Δυο επιχειρηματικές διαδρομές από τον βαλκανικό χώρο στην Κεντρική Ευρώπη, στο: Ν. Φωκάς (επιμ.), Ελληνική Διασπορά στην Κεντρική Ευρώπη, Βουδαπέστη 2012, σ. 92-99.
• Τὸ ἑλληνικὸν σχολεῖον εἶναι τὸ μόνον μέσον τῆς προκοπῆς καὶ μαθήσεως τῶν Νέων, εἰς τὰ ἑλληνικὰ γράμματα»: πτυχές της εκπαιδευτικής ζωής της ελληνοβλαχικής κοινότητας του Miskolc (τέλη 18ου – αρχές 19ου αι.), Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά 10 (2012), 103-128.
• Entrepreneurial forms and processes inside a multi-ethnic pre-capitalist environment: Greek and British enterprises in the Levant (1740s-1820s), Business History 55 (2013):1, 98-118 (σε συνεργασία με τη Δέσποινα Βλάμη).
• The Tolerant Policy of the Habsburg Authorities towards the Orthodox People from South-Eastern Europe and the Formation of National Identities (18th -early 19th Century), Balkan Studies 49 (2014), 5-34 (σε συνεργασία με την Όλγα Κατσιαρδή-Hering).
• The Road to Integration: Latitude and Prospects for the Greek Orthodox Community in Eighteenth-Century Miskolc, Modern Greek Studies Yearbook 30/31 (2014/2015), 23-36.
• Από το Μοναστήρι στην Πέστη. Επιχείρηση και αστική ταυτότητα της οικογένειας Μάνου (τέλη 18ου αιώνα – 19ος αιώνας), Σαριπόλειο Κληροδότημα, Αθήνα 2016.
• Μελέτη της εξέλιξης του περιβαλλοντικού αστικού τοπίου στον χώρο και τον χρόνο ως εργαλείο για την εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία. Η περίπτωση της Αλεξανδρούπολης, Θεσσαλονίκη 2016 (σε συνεργασία με την Αναστασία Δημητρίου και τον Αλέξανδρο Θεοδωρίδη).
• Greek Immigrants in Central Europe: A Concise Study of Migration Routes from the Balkans to the Territories of the Hungarian Kingdom (From the Late 17^th to the Early 19^th Centuries), στο: Olga Katsiardi-Hering, Maria A. Stassinopoulou (επιμ.), Across the Danube. Southeastern Europeans and their Travelling Identities (17^th -19^th C.), Leiden, Boston (Brill), 2016, σ. 25-53.
• The Scope of Philanthropic Activity by the “Greeks” of Hungary (18th-19th Century). An Initial Critical Presentation and Assessment of the Phenomenon, στο: Maria Stassinopoulou, Nathalie Soursos, Stefano Saracino (επιμ.), Imperial Subjects and Social Commitment: an Endowment History from 1750 to 1918,  Sonderband der Zeitschrift "Endowment Studies" (ENDS), Leiden (Brill) 2018, σ. 1-24.
• Η αντίληψη του συλλογικού εαυτού στον κόσμο των παροίκων: Ζήτημα λέξεων;», στο: Bαγγέλης Καραμανωλάκης, Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Κατερίνα Νικολάου (επιμ.), Έλλην’, ‘Ρωμηός’, ‘Γραικός’: Συλλογικοί προσδιορισμοί και ταυτότητες. Αθήνα 2018, σ. 107-126.
• Οι Έλληνες του εξωτερικού στον αστερισμό του μεγαλοϊδεατισμού (β΄ μισό του 19ου αιώνα): Ο Παύλος Χαρίσης, «η Χάρις» και η έννοια του ελληνισμού στη σκέψη του, στο: Αναστασία Παπαδία-Λάλα, Μαρία Δ. Ευθυμίου, Παρασκευάς Κονόρτας, Δημήτριος Μ. Κοντογεώργης, Κατερίνα Κωνσταντινίδου, Ίκαρος Μαντούβαλος, Βάσω Σειρηνίδου (επιμ.), Ο Νέος Ελληνισμός, οι κόσμοι του και ο κόσμος. Αφιέρωμα στην Όλγα Κατσιαρδή-Hering, Αθήνα 2021, σ. 315-331.
• A Language on the Move. The Greek Language in the Multilingual Social Environments of the South Eastern and Central Europe (18^th Century to Early 19^th Century), στο: Daniela Haarmann, Konrad Petrovszky (επιμ.), Language and Society in 18^th Century South Eastern Europe/ Sprache und Gesellschaft in Südosteuropa im 18. Jahrhundert [Yearbook of the Society for 18^th Century Studies on South Eastern Europe, vol. 3, 2020], Graz 2021, σ. 197-220.
• Ο θάνατος στα χρόνια της Επανάστασης μέσα από τις αφηγήσεις του Anton Prokesch, Μεσαιωνικά και Νέα Ελληνικά 14 (2021): Αφιέρωμα στη 200ή Επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, 239-277.
• The Mobility Control of “Foreigners” in the Habsburg Monarchy Entrance, Travel and Residency of the Greek-Orthodox Peoples from Southeastern Europe (Eighteenth to Early Nineteenth Century) στο: Jovan Pešalj, Annemarie Steidl, Leo Lucassen, Josef Ehmer (επιμ.), Borders and Mobility Control in and between Empires and Nation-States [Studies in Global Social History vol. 46 / Studies in Global Migration History, vol. 14] Leiden, Boston (Brill) 2022, σ.  141-170 (σε συνεργασία με την Όλγα Κατσιαρδή-Hering).